ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΑΧΗΤΡΙΕΣ Β ΜΕΡΟΣ 1944-59
( ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΑΠΟ ΚΏΣΤΑ ΚΑΤΙΜΕΡΤΖΟΓΛΟΥ )
Καλησπέρα σας και καλώς ορίσατε στη σημερινή μας εκδήλωση.
Μια εκδήλωση που έρχεται ως συνέχεια των φετινών εκδηλώσεων της ΠΕΚΑΜ αρχίζοντας από τη μαζική επίσκεψη 1000 περίπου προσκηνητών στο μαρτυρικό Μακρονήσι τον Οκτώβρη, την επιτυχημένη εκδήλωση – παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Υφαντή αφιερωμένο στους λεγόμενους « τρελούς της Μακρονήσου », τον τελευταίο μας ιστορικό περίπατο στο Λαύριο επισκεπτόμενοι συγκεκριμένα κτίρια στα οποία διαδραματίστηκαν γεγονότα με άμεση σχέση και αναφορά στους κρατούμενους της Μακρονήσου.
Η διαφύλαξη άλλωστε της ιστορικής αλήθειας και η προβολή της είναι ένας από τους βασικούς λόγους ύπαρξης και λειτουργίας της ΠΕΚΑΜ, όπως άλλωστε
αναφέρεται και στο καταστατικό ίδρυσης της, από τους ίδιους τους
Μακρονησιώτες που έζησαν στο κολαστήριο της Μακρονήσου και σήμερα
δυστυχώς δεν βρίσκονται πλέον κοντά μας.
Εμείς στις σημερινές αλλά και στις μελλοντικές συνθήκες, ως απόγονοι τους, έχουμε αναλάβει την υποχρέωση να κρατήσουμε ζωντανή την ιστορία και την αλύγιστη στάση των Μακρονησιωτών «αμετανόητων», να τη μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές, σε μια εποχή που η παραχάραξη της ιστορίας έχει γίνει κύρια πολιτική των αστικών κυβερνήσεων και κομμάτων αλλά και της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού με βάση και τις γενικότερες κατευθύνσεις της ΕΕ στα πλαίσια της εξίσωσης φασισμού – κομμουνισμού που αθωώνει τον φασισμό.
Ειδικά σήμερα, στις δύσκολες συνθήκες που βιώνουν όλοι οι λαοί της γης και κυρίως της περιοχής μας, όπου τα σύννεφα του πολέμου αγκαλιάζουν όλο και περισσότερες χώρες της Μεσογείου, σήμερα που τη λίστα του αιματοβαμμένου λαού της Παλαιστίνη συμπληρώνουν οι λαοί του Ιράν, της Υεμένης, του Λιβάνου, της Συρίας από τις απάνθρωπες επιθέσεις του
κράτους – δολοφόνου του Ισραήλ που έχει την αμέριστη στήριξη των ΗΠΑ, ΕΕ και της δικής μας κυβέρνησης, και των άλλων αστικών κομμάτων της χώρας, σήμερα που η εξόφθαλμη μονομέρεια κυριαρχεί σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μετατρέποντας το θύμα σε θύτη , προκειμένου να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των μονοπωλιακών επιχειρηματικών ομίλων στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου που υποστηρίζουν, εκτιμάμε ότι η προβολή του ντοκιμαντέρ « ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΑΧΗΤΡΙΕΣ» του Λεωνίδα Βαρδαρού συμβάλει ουσιαστικά σ΄ αυτή την κατεύθυνση.
Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για καρπό μιας πολύχρονης συλλογής υλικού – συνεντεύξεων από γυναίκες – αφανείς ήρωες των αγώνων του λαού μας κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα καθώς με το τέλος του εμφυλίου, όταν το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και η ΕΠΟΝ είχαν απαγορευτεί, η μόνη οργάνωση που μπορούσε να δρα φανερά είναι η ΠΕΟΠΕΦ (Πανελλήνια Ένωση Οικογενειών Πολιτικών Εξορίστων – Φυλακισμένων), που την αποτελούν οι μανάδες, οι σύζυγοι και οι αδελφές των φυλακισμένων, εξόριστων, καταδικασμένων σε θάνατο και αγωνίζονται για τη σωτηρία τους. «Μαύρες μανάδες με τα μαύρα φουστάνια», κατά τους λόγους του ποιητή, «αφήνουν πίσω τους τη σκόνη καθώς γυρνάνε από του Αβέρωφ ή από του Χατζηκώστα» ή από τα τμήματα των μεταγωγών.
Δέκα οκτώ αγωνίστριες καταθέτουν αυτά που έζησαν από το 1944 έως το τέλος της δεκαετίας του ’50.
Είναι αυτές που άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ, του ΕΛΑΣ όπως και στην περίοδο του εμφυλίου μέσα από τις γραμμές του ΔΣΕ, ενώ για τις αρχές και τα ιδανικά που πάλεψαν ανταμείφτηκαν από το αστικό κράτος με διώξεις, φυλακίσεις, εξορίες, ακόμα και με εκτελεστικά αποσπάσματα. Ανάμεσα στις αφηγήσεις παρεμβαίνουν οι ιστορικοί Γιώργος Μαργαρίτης, Προκόπης Παπαστράτης, Τασούλα Βερβενιώτη και Λη Σαράφη.
Σε συνέντευξή του στον Ριζοσπάστη, για το ντοκιμαντέρ, τη σημασία της ιστορικής μνήμης, τις γυναίκες τις οποίες συνάντησε και συνομίλησε και άλλα πολλά, ο σκηνοθέτης Λεωνίδας Βαρδαρός ανέφερε: «Το πρώτο μέρος της τριλογίας κάλυπτε την περίοδο του Μεσοπολέμου, του πολέμου, της Εθνικής Αντίστασης μέχρι και τον Εμφύλιο Πόλεμο.
Στο δεύτερο μέρος πιάνουμε το νήμα από τις μέρες μετά την Απελευθέρωση. Ακολουθεί ο Δεκέμβρης του ’44, η λευκή τρομοκρατία και περνάμε στον Εμφύλιο. Φαίνεται ότι υπάρχει μια αλληλοεπικάλυψη μεταξύ των δύο ντοκιμαντέρ. Όμως, ολοκληρώνοντας το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ είχα χρησιμοποιήσει συγκριτικά ένα μικρό, μόνο, μέρος των μαρτυριών. Έχω τόσο πολύ διαθέσιμο υλικό. Δεν ήθελα να χαθεί. Ήθελα να φτάσει στον σημερινό θεατή. Να γίνει κοινωνός της ζωής και της δράσης αυτών των γυναικών.
Άλλωστε, η συμμετοχή των γυναικών στους αγώνες αυτής της περιόδου μέχρι τη λήξη του πολέμου είναι πολύ σημαντική. Με τη συμμετοχή τους στο κίνημα κατέκτησαν την ισοτιμία στην πράξη.
Γιατί ασχολούμαι με τις γυναίκες; Ξέρετε, προέρχομαι από ένα νησί με έντονη τη “μητριαρχική” παράδοση, την Ικαρία… Οι γυναίκες πρωτοστατούσαν παντού. Έπρεπε να δουλέψουν σκληρά στα κτήματα και παράλληλα να μεταφέρουν τη χαρά μέσα στο σπίτι, για να είναι ευτυχισμένα τα παιδιά τους και η οικογένειά τους. ‘Ετσι, πάντα είχαν τον θαυμασμό μου. Και αυτός ο θαυμασμός μεγάλωσε ακόμα περισσότερο, όταν γνώρισα αυτές τις γυναίκες που βγήκαν μπροστά, πάλεψαν και δεν σταμάτησαν να αγωνίζονται μέχρι τέλους. Όταν ακούς, λοιπόν, αυτές τις ιστορίες αυτών των γυναικών, πώς να μη συγκινηθείς και να μη νιώθεις την ανάγκη ότι με αυτά πρέπει να ασχολείσαι και όχι με άλλα πράγματα, ανούσια;
Και η δουλειά της Τέχνης γενικότερα και πιο ειδικά του κινηματογράφου είναι και να συμβάλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Κόντρα σε θεούς και δαίμονες που προσπαθούν να ξαναγράψουν την Ιστορία, να σβήσουν τη μνήμη των λαών, η Τέχνη μπορεί και πρέπει να συμβάλει στο να κρατά τη μνήμη άσβεστη. Το οφείλουμε και στις προηγούμενες γενιές, αλλά και στις επόμενες. Και η χαρά μου είναι μεγάλη, όταν βλέπω νέους καλλιτέχνες, νέους δημιουργούς από διάφορα είδη Τέχνης να ασχολούνται με ιστορικά γεγονότα, προσπαθώντας να απαντήσουν σε ερωτήματα του σήμερα.
Δυστυχώς στις μέρες που ζούμε δεν υπάρχει χρηματοδότηση, αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με τέτοια θέματα. Το ντοκιμαντέρ που θα δείτε, το οφείλω στους συνεργάτες και στη σχέση που έχω μαζί τους. Μάλιστα ένας φίλος, ο Αργύρης Χατζηνάκης, έγραψε και ένα τραγούδι για το ντοκιμαντέρ που αναφέρεται ουσιαστικά στα γεγονότα του 1944, τον “Ορκο Ελεύθερης Πατρίδας”, το οποίο μελοποίησε ο Μιχάλης Γούτης και ερμηνεύει ο Μίλτος Πασχαλίδης.»
Τελειώνοντας εκ μέρους τους ΔΣ της ΠΕΚΑΜ ευχαριστούμε τον Λ. Βαρδαρό που μας παραχώρησε το ντοκιμαντέρ.
Σας υπενθυμίζουμε ότι το Δ.Σ. έχει προγραμματίσει μια σειρά εκδηλώσεων για το επόμενο διάστημα και σας καλούμε να γίνετε και σεις αρωγοί στην προσπάθειά μας κάνοντας γνωστές τις πρωτοβουλίες μας στους φίλους σας, σε συναγωνιστές σας και σε συγγενείς σας.
Σας ευχαριστούμε και για τη σημερινή σας ανταπόκριση στην πρωτοβουλία του Δ.Σ. της ΠΕΚΑΜ για την προβολή του β΄ μέρους του ντοκιμαντέρ « Γυναίκες μαχήτριες » και σας ευχόμαστε καλή σας θέαση.
